Giải Hoá học 11 Bài 45: Axit cacboxylic trang 210 SGK

Giải Hoá học 11 Bài 45: Axit cacboxylic trang 210 SGK giúp các em ôn tập sâu kiến thức thông qua hướng dẫn giải bài tập trong sách giáo khoa bằng các phương pháp giải hay, ngắn gọn. Hỗ trợ các em học tập tốt môn Hoá lớp 11.

5.0

0 lượt đánh giá

Giải bài tập SGK Hóa 11 Bài 45

Giải bài 1 trang 210 SGK Hóa 11

Thế nào là axit cacbonxylic? Viết công thức cấu tạo, gọi tên các axit có công thức phân tử C₄H₈O₂.

Lời giải:

- Định nghĩa axit cacboxylic : là những hợp chất hữu cơ mà phân tử có nhóm cacboxyl (-COOH) liên kết trực tiếp với nguyên tử cacbon₍₁₎ hoặc nguyên tử hiđro.

((1): Nguyên tử cacbon này có thẻ của gốc hiđrocacbon hoặc của nhóm -COOH khác.)

Giải bài 2 SGK Hóa 11 trang 210

Từ công thức cấu tạo, hãy giải thích tại sao axit fomic có tính chất của một anđehit.

Lời giải:

Do phân tử có nhóm –CHO nên axit fomic có tính chất của 1 anđehit

Giải bài 3 SGK trang 210 Hóa 11

Từ metan và các chất vô cơ cần thiết khác có thể điều chế được axit fomic, axit axetic. Viết phương trình hóa học của các phản ứng xảy ra.

Lời giải:

Giải bài 4 trang 210 Hóa 11 SGK

Chất Y có công thức phân tử C₄H₈O₂ tác dụng với NaOH tạo thành chất Z (C₄H₇O₂Na). Vậy Y thuộc loại hợp chất nào sau đây?

A. Anđehit ; B. Axit.

C. Ancol ; D. Xeton.

Lời giải:

- Đáp án B.

- Phương trình minh họa:

CH₃CH₂CH₂COOH + NaOH → CH₃CH₂CH₂COONa + H₂O

Giải bài 5 Hóa 11 SGK trang 210

Để trung hòa 150,0 gam dung dịch 7,40% của axit no, mạch hở, đơn chức X cần dùng 100,0 ml dung dịch NaOH 1,50M. Viết công thức cấu tạo và gọi tên của chất X.

Lời giải:

Gọi công thức phân tử của X là C_nH_2n+1COOH (n ≥ 1)

n_NaOH = 0,1. 1,5 = 0,15(mol)

Phương trình phản ứng:

C_nH_2n+1COOH + NaOH → C_nH_2n+1COONa + H₂O

Theo phương trình: n_{C_nH_2n+1COOH} = n_NaOH = 0,15 (mol)

⇒ M_X = = 74

⇒ 14n + 46 = 74

⇒ n=2 ⇒ X: C₂H₅COOH (axit propanoic)

Giải bài 6 Hóa lớp 11 SGK trang 210

Trung hòa 16,60gam hỗn hợp gồm axit axetic và axit fomic bằng dung dịch natri hiđroxit thu được 23,20 gam hỗn hợp hai muối.

a. Viết phương trình hóa học của các phản ứng ở dạng phân tử và ion rút gọn.

b. Xác định thành phần phần trăm khối lượng của mỗi chất trong hỗn hợp trước và sau phản ứng.

Lời giải:

a) Gọi số mol của axit axetic và axit fomic lần lượt là x và y (mol)

Phương trình hoá học ở dạng phân tử:

Phương trình hoá học ở dạng ion:

CH₃COOH + OH^- → CH₃COO^- + H₂O

HCOOH + OH^- → HCOO^- + H₂O

b) Theo đề bài ta có hệ phương trình:

Giải bài 7 Hóa Học lớp 11 SGK trang 210

Đun 12,0 gam axit axetic với một lượng dư ancol etylic ( có axit H₂SO₄ đặc làm xúc tác ). Đến khi dừng thí nghiệm thu được 12,3 gam este.

a. Viết phương trình hóa học của phản ứng.

b. Tính phần trăm khối lượng của axit đã tham gia phản ứng este hóa.

Lời giải:

a) Phương trình hóa học:

CH₃COOH + C₂H₅OH ---^H₂SO₄→ CH₃COOC₂H₅ + H₂O

Lý thuyết Hóa 11 Bài 45: Axit cacboxylic

I. Định nghĩa, phân loại, danh pháp

1. Định nghĩa, cấu tạo

- Axit cacboxylic là hợp chất hữu cơ mà phân tử có nhóm cacboxyl (-COOH) liên kết trực tiếp với nguyên tử cacbon hoặc nguyên tử hiđro.

- Nhóm

được gọi là nhóm cacboxyl, viết gọn là -COOH.

- Nhóm –OH và nhóm >C=O lại có ảnh hưởng qua lại lẫn nhau:

- Liên kết giữa H và O trong nhóm –OH phân cực mạnh, nguyên tử H linh động hơn trong ancol, anđehit và xeton có cùng số nguyên tử C.

2. Phân loại

- Nếu nhóm cacboxyl liên kết trực tiếp với nguyên tử hiđro hoặc gốc ankyl thì tạo thành dãy axit no, mạch hở, đơn chức, công thức chung là C_nH_2n+1COO, gọi là dãy đồng đẳng của axit fomic (HCOOH). Ví dụ: CH₃COOH (axit axetic), CH₃CH₂COOH (axit propionic), ...

- Nếu gốc hiđrocacbon trong phân tử axit có chứa liên kết đôi, liên kết ba thì gọi là axit không no. Ví dụ CH₂=CH-COOH.

- Nếu gốc hiđrocacbon là vòng thơm thì gọi là axit thơm, ví dụ C₆H₅-COOH (axit benzoic), ...

- Nếu trong phân tử có nhiều nhóm cacboxyl (-COOH) thì gọi là axit đa chức. Ví dụ: HOOC-COOH (axit oxalic), HOOCCH₂COOH (axit malonic), ...

3. Danh pháp

- Tên thay thế:

Tên gọi = axit + tên hiđrocacbon no tương ứng với mạch chính + “oic”.

VD:

- Tên thông thường: Xuất phát từ nguồn gốc tìm ra chúng.

VD: HOOC-COOH: axit oxalic

HOOC-CH₂-COOH: axit malonic.

HOOC-[CH₂]₄-COOH: axit ađipic.

Tên một số axit thường gặp

Công thức	Tên thông thường	Tên thay thế
H-COOH CH₃-COOH CH₃CH₂-COOH (CH₃)₂CH-COOH CH₃ (CH₂ )₃-COOH CH₂=CH-COOH CH₂=C(CH₃)-COOH HOOC-COOH C₆H₅-COOH	Axit fomic Axit axetic Axit propionic Axit isobutiric Axit valeric Axit acrylic Axit metacrylic Axit oxalic Axit benzoic	Axit metanoic Axit etanoic Axit propanoic Axit 2-metylpropanoic Axit pentanoic Axit propenoic Axit 2-metylpropenoic Axit etanđioic Axit benzoic

Công thức

Tên thông thường

Tên thay thế

H-COOH

CH₃-COOH

CH₃CH₂-COOH

(CH₃)₂CH-COOH

CH₃ (CH₂ )₃-COOH

CH₂=CH-COOH

CH₂=C(CH₃)-COOH

HOOC-COOH

C₆H₅-COOH

Axit fomic

Axit axetic

Axit propionic

Axit isobutiric

Axit valeric

Axit acrylic

Axit metacrylic

Axit oxalic

Axit benzoic

Axit metanoic

Axit etanoic

Axit propanoic

Axit 2-metylpropanoic

Axit pentanoic

Axit propenoic

Axit 2-metylpropenoic

Axit etanđioic

Axit benzoic

II. Tính chất vật lý

- Ở ĐK thường các axit cacboxylic đều là những chất lỏng hoặc rắn.

- Nhiệt độ sôi tăng theo chiều tăng M và cao hơn các ancol có cùng M: nguyên nhân là do giữa các phân tử axit cacboxylic có liên kết hiđro bền hơn liên kết hidro giữa các phân tử ancol.

- Axit cacboxylic cũng tạo liên kết hiđro với nước và nhiều chất khác. Các axit fomic, axetic, propionic tan vô hạn trong nước. Khi số nguyên tử C tăng lên thì độ tan trong nước giảm.

- Mỗi axit cacboxylic có vị chua riêng biệt như axit axetic có vị chua giấm, axit xitric có vị chua chanh, axit oxalic có vị chua me, axit tactric có vị chua nho...

III. Tính chất hóa học

1. Tính axit và ảnh hưởng của nhóm thế

- Trong dung dịch, axit cacboxylic phân li thuận nghịch:

- Dung dịch axit cacboxylic làm quỳ tím chuyển sang màu đỏ.

- Tác dụng với bazơ, oxit bazơ tạo thành muối và nước:

CH₃COOH + NaOH → CH₃COONa + H₂O

2CH₃COOH + ZnO → (CH₃COO)₂Zn + H₂O

- Tác dụng với muối:

2CH₃COOH + CaCO₃ → (CH₃COO)₂Ca + H₂O + CO₂

- Tác dụng với kim loại trước hiđro:

2CH₃COOH + Zn → (CH₃COO)₂Zn + H₂

2. Phản ứng tạo thành dẫn xuất axit

a. Phản ứng thế nhóm –OH: Phản ứng giữa axit và ancol được gọi là phản ứng este hóa.

Chiều thuận là phản ứng este hoá, chiều nghịch là phản ứng thuỷ phân este.

Phản ứng thuận nghịch, xúc tác H₂SO₄ đặc.

b. Phản ứng tách nước liên phân tử

Khi dùng xúc tác P₂O₅, hai phân tử axit tách đi một phân tử nước tạo thành phân tử anhiđrit axit.

Ví dụ:

3. Phản ứng ở gốc hidrocacbon

a. Phản ứng thế ở gốc no

Khi dùng photpho (P) làm xúc tác, Cl chỉ thế cho H ở cacbon bên cạnh nhóm cacboxyl.

b. Phản ứng thế ở gốc thơm

Nhóm cacboxyl ở vòng benzen định hường cho phản ứng thế tiếp theo vào vị trí meta và làm cho phản ứng khó khăn hơn so với thế vào benzen:

c. Phản ứng cộng vào gốc không no

Axit không no tham gia phản ứng cộng H₂, Br₂, Cl₂, … như hiđrocacbon không no.

IV. Điều chế, ứng dụng

a. Điều chế

- Phương pháp lên men giấm:

C₂H₅OH + O₂ → CH₃COOH + H₂O

- Oxi hóa anđehit axetic:

b. Ứng dụng

- Axit axetic:

+ Axit axetic được dùng để điều chế những chất có ứng dụng quan trọng như: axit cloaxetic (dùng tổng hợp chất diệt cỏ 2,4-D; 2,4,5-T ...), muối axetat của nhôm, crom, sắt (dùng làm chất cầm màu khi nhuộm vải, sợi), một số este (làm dược liệu, hương liệu, dung môi, ...), xenlulozơ axetat (chế tơ axetat), ...

- Các axit khác:

+ Các axit béo như axit panmitic (n-C₁₅H₃₁COOH), axit stearic (n-C₁₇H₃₅COOH), ... được dùng để chế xà phòng. Axit benzoic được dùng trong tổng hợp phẩm nhuộm, nông dược, ... Axit salixylic dùng để chế thuốc cảm, thuốc xoa bóp, giảm đau, …

+ Các axit đicacboxylic (như axit ađipic, axit phtalic, ...) được dùng trong sản xuất poliamit, polieste để chế tơ sợi tổng hợp.

►►CLICK NGAY vào nút TẢI VỀ dưới đây để tải về Giải Hoá học 11 Bài 45: Axit cacboxylic trang 210 SGK file PDF hoàn toàn miễn phí!

Đánh giá bài viết

5.0

0 lượt đánh giá

Tham khảo thêm: