Đăng nhập

Học vần lớp 1: Bảng âm vần theo chương trình GDCN và VNEN (Chi tiết)

Học vần lớp 1: Bảng âm vần theo chương trình GDCN và VNEN (Chi tiết) được chúng tôi tổng hợp cách đánh vần theo chương trình dạy học của Bộ Giáo dục, hỗ trợ bậc phụ huynh cùng giáo viên tham khảo và hướng dẫn các bé học hiệu quả

5.0

1 lượt đánh giá

Nhằm hỗ trợ các bậc phụ huynh, thầy cô giáo cùng các bé học đánh vần, cách đọc Tiếng Việt lớp 1 ở nhà, ở trường, chúng tôi sưu tầm và tổng hợp cách đọc, cách đánh vần theo chương trình dạy học của Bộ GD&ĐT. Mời các bạn tham khảo chi tiết tại đây.

I. Bảng âm vần theo chương trình GDCN

Quy luật đánh vần: Đánh vần từ âm vị nhỏ nhất

BẢNG ÂM VẦN THEO CHƯƠNG TRÌNH CÔNG NGHỆ GIÁO DỤC

a, ă, â, b, ch, e, ê, g, h, i, kh, l, m, n, ng, ngh, nh, o, ô, ơ, ph, s, t, th, u, ư, v, x, y

Riêng các âm: gi; r; d đều đọc là “dờ” nhưng cách phát âm khác nhau.

c; k; q đều đọc là “cờ”

Vần	Cách đọc	Vần	Cách đọc
gì	gì – gi huyền gì	uôm	uôm – ua – m - uôm
iê, yê, ya	đều đọc là ia	uôt	uôt – ua – t - uôt
uô	đọc là ua	uôc	uôc – ua – c - uôc
ươ	đọc là ưa	uông	uông – ua – ng - uông
iêu	iêu – ia – u – iêu	ươi	ươi – ưa – i - ươi
yêu	yêu – ia – u – yêu	ươn	ươn – ưa – n - ươn
iên	iên – ia – n - iên	ương	ương - ưa – ng - ương
yên	yên – ia – n – yên	ươm	ươm – ưa – m - ươm
iêt	iêt – ia – t – iêt	ươc	ươc – ưa – c – ươc
iêc	iêc – ia – c – iêc	ươp	ươp – ưa – p - ươp
iêp	iêp – ia – p – iêp	oai	oai – o- ai- oai
yêm	yêm – ia – m – yêm	oay	oay – o – ay - oay
iêng	iêng – ia – ng - iêng	oan	oan – o – an - oan
uôi	uôi – ua – i – uôi	oăn	oăn – o – ăn - oăn
uôn	uôn – ua – n – uôn	oang	oang – o – ang - oang
uyên	uyên – u – yên - uyên	oăng	oăng – o – ăng - oăng
uych	uych – u – ych - uych	oanh	oanh – o – anh - oanh
uynh	uynh – u – ynh – uynh	oach	oach – o – ach - oach
uyêt	uyêt - u – yêt – uyêt	oat	oat - o – at - oat
uya	uya – u – ya – uya	oăt	oăt – o – ăt – oăt
uyt	uyt – u – yt – uyt	uân	uân – u – ân – uân
oi	oi – o – i - oi	uât	uât – u – ât – uât

Các âm:

i, ai, ôi, ơi, ui, ưi, ay, ây, eo, ao, au, âu, iu, êu, ưu, on, an, ăn, ân, ơn, ưn, ôn, in, un, om, am ăm, âm, ôm, ơm, êm, em, im, um, ot, at, ăt, ât, ôt, ơt, et, êt, ut, ưt, it (Vẫn phá tâm như cũ)

Một số tiếng đọc khác "Luật xưa"

Tiếng	Cách đọc	Ghi chú
dơ	dơ – dờ - ơ - dơ	Đọc nhẹ
giơ	giơ – giờ - ơ – giờ	Đọc nặng hơn một chút
giờ	giờ - giơ – huyền – giờ
rô	rô – rờ - ô - rô	Đọc rung lưỡi
kinh	cờ - inh - kinh	Luật CT: âm “cờ” đứng trước i viết bằng chữ “ca”
quynh	Quynh – cờ - uynh - quynh	Luật CT: âm “cờ” đứng trước âm đệm phải viết bằng chữ “cu” và âm đệm viết bằng chữ u.
qua	Qua – cờ - oa - qua	Luật CT: như trên

Lưu ý: Trên đây là tên âm để dạy học sinh lớp 1, còn khi đọc tên của 29 chữ cái thì vẫn đọc như cũ.

Chữ cái	Tên chữ cái	Chữ cái	Tên chữ cái
a	a	n	en – nờ
ă	á	o	o
â	ớ	ô	ô
b	bê	ơ	ơ
c	xê	p	pê
d	dê	q	quy
đ	đê	r	e – rờ
e	e	s	ét - sì
ê	ê	t	tê
g	giê	u	u
h	hát	ư	ư
i	i	v	vê
k	ca	x	ích - xì
l	e – lờ	y	y - dài
m	em – mờ

Tiếng	Cách đọc	Ghi chú
Dơ	Dờ - ơ – dơ
Giơ	Giờ - ơ – dơ	Đọc là “dờ” nhưng có tiếng gió.
Giờ	Giơ – huyền – giờ	Đọc là “dờ” nhưng có tiếng gió.
Rô	Rờ - ô – rô
Kinh	Cờ - inh – kinh
Quynh	Cờ - uynh - quynh
Qua	Cờ - oa - qua
Quê	Cờ - uê - quê
Quyết	Cờ - uyêt – quyêt Quyêt – sắc quyết
Bà	Bờ - a ba, Ba – huyền - bà
Mướp	ưa - p - ươp mờ - ươp - mươp Mươp - sắc - mướp	(Nếu các con chưa biết đánh vần ươp thì mới phải đánh vần từ ưa - p - ươp)
Bướm	ưa - m - ươm bờ - ươm - bươm Bươm - sắc - bướm
Bướng	bờ - ương – bương Bương – sắc – bướng
Khoai	Khờ - oai - khoai
Khoái	Khờ - oai – khoai Khoai – sắc - khoái
Thuốc	Ua – cờ- uốc thờ - uôc - thuôc Thuôc – sắc – thuốc
Mười	Ưa – i – ươi- mờ - ươi - mươi Mươi - huyền - mười
Buồm	Ua – mờ - uôm - bờ - uôm - buôm Buôm – huyền – buồm.
Buộc	Ua – cờ - uôc bờ - uôc - buôc Buôc – nặng – buộc
Suốt	Ua – tờ - uôt – suôt Suôt – sắc – suốt
Quần	U – ân – uân cờ - uân – quân Quân – huyền – quần.
Tiệc	Ia – cờ - iêc - tờ - iêc - tiêc Tiêc – nặng – tiệc.
Thiệp	Ia – pờ - iêp thờ - iêp - thiêp Thiêp – nặng – thiệp
Buồn	Ua – nờ - uôn – buôn Buôn – huyền – buồn.
Bưởi	Ưa – i – ươi – bươi Bươi – hỏi – bưởi.
Chuối	Ua – i – uôi – chuôi Chuôi – sắc – chuối.
Chiềng	Ia – ngờ - iêng – chiêng Chiêng – huyền – chiềng.
Giềng	Ia – ngờ - iêng – giêng Giêng – huyền – giềng	Đọc gi là “dờ” nhưng có tiếng gió
Huấn	U – ân – uân – huân Huân – sắc – huấn.
Quắt	o – ăt – oăt – cờ - oăt – quăt. Quăt – sắc – quắt
Huỳnh	u – ynh – uynh – huynh huynh – huyền – huỳnh
Xoắn	O – ăn – oăn – xoăn Xoăn – sắc – xoắn
Thuyền	U – yên – uyên – thuyên Thuyên – huyền – thuyền.
Quăng	O – ăn – oăng – cờ - oăng – quăng.
Chiếp	ia – p – iêp – chiêp Chiêm – sắc – chiếp
Huỵch	u – ych – uych – huych huych – nặng – huỵch.
Xiếc	ia – c – iêc – xiêc xiêc – sắc – xiếc

II. Bảng âm vần theo chương trình VNEN

a, ă, â, b, ch, e, ê, g, h, I, kh, I, m, n, ng, ngh, nh, o, ô, ơ, ph, s, t, th, u, ư, v, x, y

Riêng các âm: gi; r; d đều đọc là “dờ” nhưng cách phát âm khác nhau

c; k; q đều đọc là “cờ”

Vần	Cách đọc	Vần	Cách đọc
gì	gì – gi huyền gì	uôm	uôm – ua – m - uôm
iê, yê, ya	đều đọc là ia	uôt	uôt – ua – t - uôt
uô	đọc là ua	uôc	uôc – ua – c - uôc
ươ	đọc là ưa	uông	uông – ua – ng - uông
iêu	iêu – ia – u – iêu	ươi	ươi – ưa – i - ươi
yêu	yêu – ia – u – yêu	ươn	ươn – ưa – n - ươn
iên	iên – ia – n - iên	ương	ương - ưa – ng - ương
yên	yên – ia – n – yên	ươm	ươm – ưa – m - ươm
iêt	iêt – ia – t – iêt	ươc	ươc – ưa – c – ươc
iêc	iêc – ia – c – iêc	ươp	ươp – ưa – p - ươp
iêp	iêp – ia – p – iêp	oai	oai – o- ai- oai
yêm	yêm – ia – m – yêm	oay	oay – o – ay - oay
iêng	iêng – ia – ng - iêng	oan	oan – o – an - oan
uôi	uôi – ua – I – uôi	oăn	oăn – o – ăn - oăn
uôn	uôn – ua – n – uôn	oang	oang – o – ang - oang
uyên	uyên – u – yên - uyên	oăng	oăng – o – ăng - oăng
uych	uych – u – ych - uych	oanh	oanh – o – anh - oanh
uynh	uynh – u – ynh – uynh	oach	oach – o – ach - oach
uyêt	uyêt - u – yêt – uyêt	oat	oat - o – at - oat
uya	uya – u – ya – uya	oăt	oăt – o – ăt – oăt
uyt	uyt – u – yt – uyt	uân	uân – u – ân – uân
oi	oi – o – I - oi	uât	uât – u – ât – uât

Các âm:

oi, ai, ôi, ơi, ui, ưi, ay, ây, eo, ao, au, âu, iu, êu, ưu, on, an, ăn, ân, ơn, ưn, ôn, in, un, om, am, ăm, âm, ôm, ơm, êm, e, im, um, ot, at, ăt, ât, ôt, ơt, et, êt, ut, ưt, it (vẫn phát âm như cũ).

III. Đánh vần theo sách giáo khoa cải cách giáo dục

Phân biệt tên gọi chữ cái và âm đọc chữ cái

Nhiều bạn nhầm lẫn giữa tên gọi chữ cái và âm đọc chữ cái.

Bảng âm vần theo chương trình GDCN và cách đánh vần mẫu

Chẳng hạn: Chữ b, tên gọi là "bê", âm đọc là "bờ". Để nhớ và phân biệt tên gọi và âm đọc có thể dùng câu sau:

Chữ "bê" (b) em đọc là "bờ"

Chữ "xê" (c) em đọc là "cờ", chuẩn không?

Đặc biệt có 3 chữ cái c (xê), k (ca), q (quy) đều đọc là "cờ". Theo thầy Trần Mạnh Hưởng thì chữ q không gọi tên là "cu" nữa mà gọi tên là "quy".

Với các phụ âm, nguyên âm ghi bởi 2 - 3 chữ cái thì các bạn nhớ bảng sau:

Bảng âm vần theo chương trình GDCN và cách đánh vần mẫu

Đặc điểm ngữ âm và đặc điểm chữ viết của Tiếng Việt

Tiếng Việt thuộc loại hình ngôn ngữ đơn lập, những đặc điểm loại hình này có ảnh hưởng đến việc lựa chọn nội dung và phương pháp dạy học Học vần.

Về ngữ âm, Tiếng Việt là ngôn ngữ có nhiều thanh điệu, các âm tiết được nói rời, viết rời, rất dễ nhận diện. Mặt khác, ranh giới âm tiết Tiếng Việt trùng với ranh giới hình vị, do vậy, hầu hết các âm tiết Tiếng Việt đều có nghĩa. Chính vì điều này, tiếng (có nghĩa) được chọn làm đơn vị cơ bản để dạy học sinh học đọc, viết trong phân môn Học vần.

Với cách lựa chọn này, ngay từ bài học tiếng Việt đầu tiên, học sinh đã được tiếp cận với một tiếng tối giản, là nguyên liệu tạo nên các từ đơn và từ phức trong tiếng Việt, Cũng vì vậy, học sinh chỉ học ít tiếng nhưng lại biết được nhiều từ chứa những tiếng mà các em đã biết.

Về cấu tạo, âm tiết tiếng Việt là một tổ hợp âm thanh có tổ chức chặt chẽ, các yếu tố trong âm tiết kết hợp theo từng mức độ lỏng chặt khác nhau: phụ âm đầu, vần và thanh kết hợp lỏng, các bộ phận trong vần kết hợp với nhau một cách chặt chẽ. Vần có vai trò đặc biệt quan trọng trong âm tiết. Đây là cơ sở của cách đánh vần theo quy trình lập vần (a-mờ-am), sau đó ghép âm đầu với vần và thanh điệu để tạo thành tiếng (lờ-am-lam-huyền-làm).

Cách đánh vần 1 tiếng

Ta thấy 1 tiếng đầy đủ có 3 thành phần: âm đầu - vần - thanh, bắt buộc phải có: vần - thanh, có tiếng không có âm đầu.

Bảng âm vần theo chương trình GDCN và cách đánh vần mẫu

Thí dụ 1. Tiếng an có vần "an" và thanh ngang, không có âm đầu. Đánh vần: a - nờ - an.

Thí dụ 2. Tiếng ám có vần "am" và thanh sắc, không có âm đầu. Đánh vần: a - mờ - am - sắc - ám.

Thí dụ 3. Tiếng bầu có âm đầu là "b", có vần "âu" và thanh huyền. Đánh vần: bờ - âu - bâu - huyền - bầu.

Thí dụ 4. Tiếng nhiễu có âm đầu là "nh", có vần "iêu" và thanh ngã. Đánh vần: nhờ - iêu - nhiêu - ngã - nhiễu.

Bảng âm vần theo chương trình GDCN và cách đánh vần mẫu

Chú ý: Vần đầy đủ có âm đệm, âm chính và âm cuối.

Thí dụ 5. Tiếng Nguyễn có âm đầu là "ng", có vần "uyên" và thanh ngã. Vần "uyên" có âm đệm là "u", âm chính là "yê", âm cuối là "n". Đánh vần "uyên" là: u - i - ê - nờ - uyên hoặc u - yê(ia) - nờ - uyên. Đánh vần "Nguyễn" là: ngờ - uyên - nguyên - ngã - nguyễn.

Bảng âm vần theo chương trình GDCN và cách đánh vần mẫu

Thí dụ 6. Tiếng yểng, không có âm đầu, có vần "yêng" và thanh hỏi. Vần "yêng" có âm chính "yê", âm cuối là "ng". Đánh vần: yêng - hỏi - yểng.

Thí dụ 7. Tiếng bóng có âm đầu là "b", vần là "ong" và thanh sắc. Đánh vần vần "ong": o - ngờ - ong. Đánh vần tiếng "bóng": bờ - ong - bong - sắc - bóng.

Thí dụ 8. Tiếng nghiêng có âm đầu là "ngh", có vần "iêng" và thanh ngang. Vần "iêng" có âm chính "iê" và âm cuối là "ng". Đánh vần tiếng nghiêng: ngờ - iêng - nghiêng. Đây là tiếng có nhiều chữ cái nhất của tiếng Việt.

Thí dụ 9. Với từ có 2 tiếng Con cá, ta đánh vần từng tiếng: cờ - on - con - cờ - a - ca - sắc - cá.

Bảng âm vần theo chương trình GDCN và cách đánh vần mẫu

Thí dụ 10. Phân biệt đánh vần "da" (trong da thịt) và "gia" (trong gia đình).

"da": dờ -a-da.

"gia" có âm hoàn toàn như "da" nhưng vì lợi ích chính tả được đánh vần là: gi (đọc là di)-a-gia.

CLICK NGAY vào TẢI VỀ để download Bảng âm vần theo chương trình GDCN và VNEN lớp 1 (Đầy đủ) file PDF hoàn toàn miễn phí.

Đánh giá bài viết

5.0

1 lượt đánh giá

CÔNG TY CỔ PHẦN TRUYỀN THÔNG HDC VIỆT NAM

Tầng 3, toà nhà S3, Vinhomes Skylake, đường Phạm Hùng, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội

Liên hệ quảng cáo: tailieucom123@gmail.com