Soạn Văn 6 Bài: Ông lão đánh cá và con cá vàng Tập 2 - Cánh Diều

- Khi đọc truyện Ông lão đánh cá và con cá vàng:

+ Các sự việc chính và diễn biến nội dung câu chuyện được kể:

Ÿ Ông lão bắt được cá vàng nhưng thả cá vàng.

Ÿ Lần thứ nhất, ông lão cầu xin cá vàng một chiếc máng lợn ăn mới.

Ÿ Lần thứ hai, ông lão cầu xin cá vàng một tòa nhà đẹp.

Ÿ Lần thứ ba, ông lão cầu xin cá vàng cho vợ làm bà nhất phẩm phu nhân.

Ÿ Lần thứ tư, ông lão cầu xin cá vàng cho vợ làm nữ hoàng.

Ÿ Lần thứ năm, ông lão cầu xin cá vàng cho vợ làm Long Vương, bắt cá vàng hầu hạ

Ÿ Ông bà lão trở về cảnh nghèo đói.

+ Các nhân vật trong truyện: Ông lão đánh cá, vợ ông lão đánh cá, con cá vàng.

+ Đặc điểm tính cách của nhân vật chính: 

Ÿ Ông lão đánh cá:

○ Thật thà, tốt bụng, hiền lành: thả cá vàng ra mà không đòi trả ơn.

○ Nhu nhược, sợ vợ: mỗi lần vợ mắng đều ra biển gọi cá vàng và làm theo yêu cầu của bà lão.

Ÿ Vợ ông lão đánh cá:

○ Lòng tham vô độ: liên tục đòi hỏi từ ông lão và cá vàng.

○ Bội bạc: khi giàu sang thì quên ngay những việc ông lão làm cho mình.

○ Dữ dằn, thô lỗ: luôn mắng, quát ông lão

+ Các chi tiết kì ảo: Cá vàng biết nói, đòi trả ơn ông lão và có các phép thuật đáp ứng các yêu cầu của bà lão (máng lợn ăn mới, một tòa nhà đẹp, làm nhất phẩm phu nhân, làm nữ hoàng, làm Long Vương)

→ Tác dụng: Giúp câu chuyện thêm độc đáo, hấp dẫn, li kì.

+ Ý nghĩa của truyện, những thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm:

Ÿ Ước mơ công lí của nhân dân về sự trừng phạt đối kẻ vong ân bội nghĩa, lam lam, ích kỉ.

Ÿ Biết ơn đối với những tấm lòng nhân hậu.

+ Kết nối với hiểu biết, trải nghiệm của bản thân để vận dụng vào việc đọc hiểu truyện và rút ra những bài học, kinh nghiệm cần thiết.

- Đọc trước truyện Ông lão đánh cá và con cá vàng; tìm hiểu thêm về tác giả A-lếch-xan-đrơ Xéc-ghê-ê-vích Pu-skin:

+ A-lếch-xan-đrơ Xéc-ghê-ê-vích Pu-skin (1799 – 1837), sinh tại thành phố Mát-xcơ-va trong một gia đình quý tộc có nguồn gốc từ thế kỉ XII, mê thơ và biết làm thơ từ thuở học sinh.

+ Sinh ra và lớn lên trong thời đại cả nước Nga đang bị đè nặng bởi ách thống trị của chế độ nông nô chuyên chế.

+ Ông được tôn vinh là đại thi hào Nga, Mặt trời thi ca Nga.

+ Pu-skin hầu như là biểu tượng của trào lưu lãng mạn Nga thế kỷ XIX bởi nhiều cống hiến trong sự đa dạng hóa ngôn ngữ văn chương.

+ Di sản văn chương để lại cho ông rất phong phú, gồm cả thơ ca, kịch, sử thi, tiểu thuyết.

Câu hỏi trang 11 SGK Ngữ văn 6 Tập 2:

Các chi tiết nào cho biết hoàn cảnh sống của ông lão và cách ông lão cư xử với cá vàng?

Trả lời: 

- Hoàn cảnh sống của ông lão: một túp lều nát trên bờ biển, chồng đi thả lưới, vợ ở nhà kéo sợi.

- Cách ông lão cư xử với cá vàng: Thả con cá xuống biển và bảo trời phù hộ cho ngươi, về biển khơi mà vùng vẫy; không đòi hỏi gì ở cá vàng cả.

Câu hỏi trang 12 SGK Ngữ văn 6 Tập 2:

Lần thứ nhất, bà vợ đã yêu cầu ông lão điều gì? Lúc này, cảnh biển thế nào?

Trả lời: 

- Lần thứ nhất, bà vợ đã yêu cầu ông lão đòi một cái máng cho lợn ăn.

- Lúc này, cảnh biển gợn sóng êm ả.

Câu hỏi trang 12 SGK Ngữ văn 6 Tập 2:

Đòi hỏi và thái độ của vợ ông lão ở lần thứ hai có gì khác lần thứ nhất? Hãy tiếp tục chú ý chi tiết tả cảnh biển trong phần này.

Trả lời: 

- Vợ ông lão đã đòi hỏi thứ có giá trị hơn rất nhiều so với cái máng lợn là một tòa nhà đẹp với thái độ cáu kỉnh, quát mắng ông lão.

- Ở phần này, biển xanh đã nổi sóng.

Câu hỏi trang 13 SGK Ngữ văn 6 Tập 2:

Câu nào cho biết đòi hỏi mới và thái độ của vợ ông lão? Cảnh biển có thay đổi gì so với lần trước?

Trả lời: 

- Đòi hỏi mới và thái độ của vợ ông lão được thể hiện qua câu: Đồ ngu! Ngốc sao ngốc thế! Đòi một cái nhà thôi à? Trời! Đi tìm ngay con cá và bảo nó rằng tao không muốn làm một mụ nông dân quèn, tao muốn làm một bà nhất phẩm phu nhân kia.

- Cảnh biển lúc này nổi sóng dữ dội.

Câu hỏi trang 13 SGK Ngữ văn 6 Tập 2:

Lần này, người vợ lại có đòi hỏi gì? Cách cư xử của bà ta với ông lão thế nào?

Trả lời: 

- Lần này người vợ đòi hỏi muốn làm nữ hoàng.

- Bà ta mắng ông lão, bắt ông lão xuống quét dọn chuồng ngựa; giận dữ, nổi trận lôi đình tát vào mặt ông lão.

Câu hỏi trang 14 SGK Ngữ văn 6 Tập 2:

Vợ ông lão muốn cá vàng làm điều gì? Tác giả đã tả cảnh biển trong phần này thế nào?

Trả lời: 

- Vợ ông lão muốn cá vàng biến bà thành Long Vương ngự trên mặt biển, bắt cá vàng hầu hạ mụ và làm theo ý muốn của mụ.

- Cảnh biển trong phần này nổi lên một cơn dông tố kinh khủng, mặt biển nổi sóng ầm ầm.

Câu hỏi trang 15 SGK Ngữ văn 6 Tập 2:

Quan sát bức tranh để hiểu nội dung được nói tới trong đó; nét mặt ông lão và bà vợ thể hiện điều gì?

Trả lời: 

- Nội dung của bức tranh: Cung điện biết mất, chỉ còn lại túp lều nát ngày xưa và trên bậc cửa, mụ vợ đang ngồi trước cái máng lợn sứt mẻ.

- Nét mặt ông lão biểu lộ sự sửng sốt, ngạc nhiên còn bà vợ thì hằn học, khó chịu.