Giải thích câu thơ "Trải qua một cuộc bể dâu, Những điều trông thấy mà đau đớn lòng"

Giải thích 2 câu thơ của Nguyễn Du: "Trải qua một cuộc bể dâu, Những điều trông thấy mà đau đớn lòng" lớp 10 hay nhất là nguồn tài liệu tham khảo hữu ích giúp các em nâng cao khả năng viết môn Ngữ Văn 10

1.8

4 lượt đánh giá

Top 2 bài văn mẫu Giải thích 2 câu thơ của Nguyễn Du trong Truyện Kiều: "Trải qua một cuộc bể dâu, Những điều trông thấy mà đau đớn lòng" Văn 10 tuyển chọn, hay nhất sẽ giúp các em học sinh đưa ra các lập luận, lý lẽ chính xác và ý nghĩa nhất để hoàn thành xuất sắc bài viết của mình.

Trong “Truyện Kiều”, Nguyễn Du đã viết: "Trải qua một cuộc bể dâu, Những điều trông thấy mà đau đớn lòng" giải thích 2 câu thơ trên mẫu 1

Bất tri tam bách dư niên hậu

Thiên hạ hà nhân khấp Tố Như?

Nỗi băn khoăn ấy của Nguyễn Du làm chúng ta không thể nào quên được cuộc đời và tấm lòng của ông. Cho đến muôn đời sau tên tuổi Nguyễn Du vẫn sống mãi với nhân loại. Ta quên sao được một con người có tấm lòng nhân hậu bao la, thông cảm sâu sắc với những kiếp người lầm than. Tác phẩm Đoạn trường tân thanh vẫn chói người trong nền văn học nước nhà. Câu thơ:

Trải qua một cuộc bể dâu

Những điều trông thấy mà đau đớn lòng

Dường như mang ý nghĩa và nội dung của nhan đề cũng như của truyện thơ Nôm Tố Như.

Cuộc bể dâu và những điều trông thấy mà đau đớn lòng ấy có nghĩa gì? Vì sao Nguyễn Du lại viết như thế? Điều đó được tác giả thể hiện rất rõ qua tác phẩm cùng như cuộc đời mình.

Hình ảnh bể dâu trong câu thơ được nhà thơ lấy ý từ câu chữ Hán: Thương hải biến vi tang điền (Bể xanh hóa thành ruộng dâu). Đó chính là hình ảnh của sự thay đổi, sự biến chuyển nhanh chóng ngay trước mắt ta. Hình ảnh ruộng dâu xanh ngắt mới hiện ra trước mắt mà lại biến thành biển nước bao la. Phải chăng đây là ảo giác? Cuộc bể dâu mà Nguyễn Du trải qua đây không phải là ảo giác mà là sự thật rành rành trước mắt. Đó là hình ảnh của xã hội với sự thay đổi nhanh chóng không thể ngờ của nó mà Nguyễn Du đã chứng kiến. Chính vì thế, nhưng điều trông thấy đã làm cho nhà thơ đau đớn lòng. Tâm can tác giả quặn thắt, đau xót vô cùng trước những hình ảnh diễn ra hằng ngày, hằng giờ. Nhà thơ chua xót và thông cảm với những kiếp người cơ cực trong xã hội bấy giờ.

Nguyễn Du đã trông thấy những gì? Đó là cả một bức tranh chân thực về xã hội loạn lạc thời phong kiến với cảnh ăn chơi sa đọa của vua quan và cảnh nghèo khổ của nhân dân.

Quả thật, đây chính là cuộc bể dâu mà nhà thơ đã trải qua. Xã hội ngày xưa với vua là đấng tối cao đầy quyền lực giờ đây thay bằng thế lực của đồng tiền. Đồng tiền ngự trị lên trên tất cả. Trong Truyện Kiều, điều này hiện ra rất rõ. Khi gia đình Kiều mắc oan thì:

Có ba trăm lạng việc này mới xong.

Có tiền là có thể giải quyết được tất cả. Kiều phải bán thân mình như một món hàng, mà kẻ mua:

Đắn đo cân sắc, cân tài!

Giờ lâu ngã giá vàng ngoài bốn trăm.

Thế có đau xót, nhục nhã không? Con người, nhân cách và phẩm giá đánh giá bằng tiền bạc. Bốn trăm lượng để đổi lấy cả đời con gái sắc tài bậc nhất! Còn gì là đạo lý xã hội?

Ngoài ra, Nguyễn Du còn đau lòng trước cảnh sống của những con người đau khổ, bất hạnh. Đó là kiếp sống của nàng Kiều, của Vương ông, Kim Trọng, Thuý Vân... mà Kiều là nhân vật trung tâm. Tất cả những nhân vật trong Truyện Kiều đều là người bất hạnh. Vương ông là người cha bất hạnh, người đàn ông đau khổ vì con phải bán mình vì ông.

Kim Trọng, chàng thư sinh không gặp may, không cưới được người mình yêu cũng như Thuý Vân phải chấp nhận một cuộc hôn nhân được định sẵn. Họ sống hạnh phúc chăng, trong khi Kim Trọng luôn canh cánh nghĩ đến Kiều, khi Thúy Vân chỉ vì nghĩa tình với chị mà sống cùng chàng Kim?

Tất cả những kiếp người ấy không làm Nguyễn Du đau đớn lòng bằng kiếp sống của Kiều. Một kiếp sống mà Nguyễn Công Trứ đã chỉ trích:

Đã biết má hồng thời phận bạc

Trách Kiều nhi chưa trọn tấm lòng vàng.

Nguyễn Công Trứ không biết đến tấm lòng vàng thực sự của Kiều, mặc dầu cô đã:

Thanh lâu hai lượt, thanh y hai lần.

Kiều bị xô đẩy vào tay Tú Bà rồi Sở Khanh rồi Hoạn Thư, Hoạn Bà... Tất cả bọn họ vùi dập đời Kiều xuống đáy sâu của xã hội. Nàng đâu muốn bán mình, bán thân. Trong kiếp đoạn trường, nàng dường như đã chết:

Khi tỉnh rượu, lúc tàn canh

Giật mình mình lại thương mình xót xa.

Không còn là nàng Kiều ngày xưa, xưa thuở e lệ nép vào dưới hoa.

Hạnh phúc của Kiều mỏng như tờ giấy, như chiếc lá vàng trong cơn gió lốc. Kiều sống với Từ Hải nhưng rồi chính tay Kiều đã đưa Từ Hải vào cái chết do mắc lừa quan tổng đốc Hồ Tôn Hiến.

Tất cả cuộc đời Kiều có lẽ là tổng hợp của bao kiếp người đau khổ mà -Nguyễn Du chứng kiến. Nguyễn Du thông cảm và hiểu rõ nỗi đau của những người phụ nữ như Kiều và ông viết với cả tâm huyết mình. Chính tác giả Truyện Kiều đã bật kêu lên:

Đau đớn thay phận đàn bà...

Và mỗi khi Kiều bị đánh đập, trái tim Tố Như lại rỏ máu thành thơ:

Thịt da ai cũng là người

Lòng nào hồng rụng thắm rời chẳng đau.

Vì sao nhà thơ lại có một tấm lòng nhân hậu bao la như thế để đau đớn lòng trước một cuộc bể dâu khốc hại? Do chính là sự gần gũi của nhà thơ với nhân dân, với nỗi cơ cực lầm than của họ. Nhà Lê mục nát, sụp đổ, Nguyễn Du luân lạc mười năm trời, đói khát như những người cùng khổ. Chính vì thế, ông cũng thông cảm với nỗi đau của con người, nhất là phận đàn bà, những thân phận bị xã hội vùi dập, chà xát tệ hại nhất. Nguyễn Du nhận ra sự thối nát, mặt trái của thế lực cầm quyền, ông chứng kiến tận mắt bức tranh đen xám tàn khốc của triều đình và cả xã hội phong kiến. Cho nên, tất cả những điều ấy đã chứng minh cho ý nghĩa hiện thực và tấm lòng của nhà thơ qua hai câu thơ:

Trải qua một cuộc bể dâu

Những điều trông thấy mà đau đớn lòng.

Nguyễn Du đã có con mắt và con tim rất tiến bộ lúc bấy giờ. Ông đã nhìn nhận được mâu thuẫn xã hội, mới có thể thốt lên những lời đau xót đến như thế.

Ngày nay, xã hội đã thay đổi nhưng tình cảm của Nguyễn Du vẫn đáng trân trọng phát huy. Vì có đau đớn lòng bởi những điều trông thấy thì mới xây dựng xã hội công bằng, văn minh, tiến bộ hơn.

Người xưa nhận xét quả không sai, Nguyễn Du viết Truyện Kiều mà như máu chảy qua đầu ngọn bút, nước mắt thấm cả trang giấy... và giờ đây vẫn còn thấm cả trong lòng người đọc. ông thật xứng đáng với danh hiệu đại thi hào của Việt Nam.

Trong “Truyện Kiều”, Nguyễn Du đã viết: "Trải qua một cuộc bể dâu, Những điều trông thấy mà đau đớn lòng" làm sáng tỏ ý nghĩa 2 câu thơ trên mẫu 2

Trăm năm trong cõi người ta

Chữ tài chữ mệnh khéo là ghét nhau

Trải qua một cuộc bể dâu

Những điều trông thấy mà đau đớn lòng

Bể dâu nghĩa là biển xanh và ruộng dâu, nó có nguồn gốc từ câu “Thương hải tang điền”, có nghĩa là biển xanh biến thành ruộng dâu, ngụ ý sự thay đổi to lớn của trời đất, của vũ trụ. Trước sự biến đổi to lớn đó, đời người trăm năm thật quá ư nhỏ bé và ngắn ngủi. Biển xanh to lớn sâu thẳm kia còn biến thành ruộng dâu, thì con người chỉ là hạt bụi nhỏ tí xíu chẳng đáng kể gì.

Thành ngữ “Thương hải tang điền” lại có nguồn gốc từ câu chuyện trong “Thần Tiên truyện” như sau:

Xưa có hai vị Tiên nhân, một vị tên là Vương Viễn, một vị tên là Ma Cô. Một lần họ uống rượu ở nhà Thái Kinh.

Hôm đó, Vương Viễn cùng nhóm người thổi sáo đánh trống cưỡi kỳ lân và các thị tòng tùy tùng, ngồi trên cỗ xe có 5 con rồng kéo thẳng tiến đến nhà Thái Kinh. Chỉ thấy Tiên nhân đội cái mũ viễn du, treo các dải dây đai màu rực rỡ, đeo một túi tên có hình đầu hổ, thật oai phong lẫm liệt. Sau khi đoàn người của Vương Viễn hạ xuống sân sau nhà Thái Kinh, những người hộ tống ông bỗng biến mất. Vương Viễn cùng người nhà Thái Kinh chào hỏi xong, ông liền vẫy tay hướng lên trời, dặn dò sứ giả đi mời Ma Cô. Người nhà Thái Kinh không ai biết Ma Cô là Tiên nữ nào trên Trời, đều nghển cổ lên chờ đợi.

Một lúc sau sứ giả từ trên không trung bẩm báo với Vương Viễn rằng: “Ma Cô lệnh cho tôi đến cảm ơn và báo trước với ngài, nói rằng đã hơn 500 năm không gặp tiên sinh rồi. Lúc này cô ấy đang phụng mệnh đi tuần đảo Bồng Lai, xin đợi một lát, sẽ đến gặp tiên sinh”.

Vương Viễn khẽ gật đầu, nhẫn nại chờ đợi. Chẳng bao lâu, Ma Cô từ trên trời giáng hạ xuống. Trông cô như cô gái xinh đẹp 18, 19 tuổi dưới trần gian, mái tóc đẹp dài đến ngang eo, y phục không biết bằng chất liệu gì, phía trên thêu những hoa văn mỹ lệ, rực rỡ sáng chói.

Ma Cô và Vương Viễn chắp tay hành lễ, sau đó Vương Viễn sai mở tiệc. Dụng cụ trên bàn tiệc đều làm bằng vàng và bạc, vừa quý giá lại vừa tinh xảo, đựng những món ăn đại đa phần đều là kỳ hoa dị quả, hương thơm ngào ngạt. Tất cả những thứ này, người nhà Thái Kinh chưa từng trông thấy bao giờ.

Trong bữa tiệc, Ma Cô nói với Vương Viễn: “Từ khi đắc Đạo tiếp nhận thiên mệnh đến nay, tôi đã tận mắt nhìn thấy biển Đông ba lần biến thành ruộng dâu. Vừa rồi đến Bồng Lai, lại thấy nước biển đã cạn một nửa so với trước đây. Chẳng lẽ nó lại biến thành đất liền nữa sao?”.

Vương Viễn than rằng: “Đúng rồi, các Thánh nhân đều nói, nước biển đang xuống thấp. Không lâu nữa, nơi đó cát bụi sẽ lại cuốn lên thôi”. Tiệc tan, Vương Viễn, Ma Cô gọi xe riêng của mình, bay lên trời.

Một ngày trên trời nghìn năm mặt đất. Không gian khác nhau có các thời gian khác nhau. Trong con mắt của Thần Tiên chỉ một chớp mắt, biển Đông chốn nhân gian đã thành ruộng dâu rồi. Tạo hóa của thời gian là biến ảo khôn lường.

Đời người trăm năm đã được coi là trường thọ, nhưng trước vô cùng của vũ trụ, bí ẩn của tạo hóa, thì con người như hạt bụi, chỉ tồn tại trong chớp mắt.

Chỉ những người như Vương Viễn và Ma Cô, tu luyện đắc Đạo thành Tiên, trở về nơi Thiên quốc, đến các cõi trời khác nhau, thì mới có được sự vĩnh hằng của sinh mệnh. Đây cũng chính là ý nghĩa chân chính của các chính Pháp môn tu luyện, khiến con người nâng cao cảnh giới tinh thần, trở lại với bản nguyên của sinh mệnh, thoát khỏi vòng sinh tử trở về Thiên quốc trên trời.

CLICK NGAY vào nút TẢI VỀ dưới đây để tải các bài văn mẫu Giải thích 2 câu thơ trong “Truyện Kiều”, Nguyễn Du đã viết: "Trải qua một cuộc bể dâu, Những điều trông thấy mà đau đớn lòng" Ngữ Văn lớp 10 file word, pdf hoàn toàn miễn phí.

Đánh giá bài viết

1.8

4 lượt đánh giá

Tham khảo thêm: