Giải thích Mưa đá là gì? Tại sao có mưa đá?

Mưa đá là gì?

Mưa đá là hiện tượng mưa dưới dạng hạt hoặc cục băng có hình dáng và kích thước khác nhau do đối lưu cực mạnh từ các đám mây dông gây ra. Kích thước có thể từ 5 mm đến hàng chục cm, thường cỡ khoảng một vài cm, có dạng hình cầu không cân đối. Những hạt mưa đá thường rơi xuống cùng với mưa rào. Mưa đá thường kết thúc rất nhanh trong vòng 5 -10 phút, lâu nhất cho cả một vệt mưa cũng chỉ 20 - 30 phút.

Mưa đá thường xảy ra ở vùng núi hay khu vực giáp biển, giáp núi (bán sơn địa), còn vùng đồng bằng ít xảy ra hơn. Vì vậy ở Việt Nam mưa đá có thể xảy ra ở khắp các vùng miền. và cả trong mùa hè. Riêng ở vùng núi phía bắc Việt Nam, từ tháng 1 đến tháng 5 hàng năm thường có mưa đá, nhiều nhất là từ tháng 3 đến tháng 5, mà nguyên nhân chủ yếu là các đợt front lạnh cực mạnh tràn về nhanh. Ở Thành phố Hồ Chí Minh lại cũng xuất hiện mưa đá tương tự như ở vùng núi phía Bắc vào tháng 6 năm 2022.

Nguyên nhân xảy ra mưa đá là gì?

Khi các dòng không khí đối lưu hay nói cách khác là dòng không khí lên suốt liên tục thì sẽ hình thành mưa đá. Điển hình như các tháng thay đổi giữa mùa lạnh sang mùa nóng hoặc ngược lại.

Nếu nhiệt độ trong những đám mây lạnh hơn - 20 độ C, thì hơi nước trong mây sẽ tạo thành những hạt băng nhỏ và rơi xuống. Hạt băng nhỏ rơi xuống gặp tầng mây thấp hơn biến thành các giọt nước có độ lạnh dưới 0 độ C.

Các luồng không khí không ngừng bốc lên cao, đưa một khối lượng lớn các giọt nước lạnh lên tầng trên của đám mây. Chúng đông kết với các hạt băng đang tồn tại ở tầng trên, làm cho thể tích của các hạt băng càng ngày càng lớn hơn, khi trọng lượng tăng đến mức độ nhất định nào đó chúng sẽ rơi xuống thấp.

Khi mưa đá rơi xuống tầng mây thấp sẽ được bao bọc thêm một lớp màng nước và chịu sự tác động của không khí bốc lên cao. Đến một lúc nào đó, các luồng khí không giữ được mưa đá nữa thì sẽ rơi xuống mặt đất và hình thành các cơn mưa đá.

Mưa đá có mấy dạng tồn tại?

Mưa đá có hai dạng sau:

- Mưa đá nhỏ: dưới dạng những hạt băng trong suốt rơi xuống từ đám mây, các hạt hầu như có hình cầu, và đôi khi hình nón, đường kính có thể bằng hoặc lớn hơn 5mm.
- Mưa đá: dưới dạng những hạt nước đá, có thể trong suốt, có thể đục một phần hay tất cả. Cục đá thường hình cầu, hình nón, hoặc không đều. Đường kính từ 5mm đến 50mm. Mưa đá rơi xuống từ đám mây, hoặc rơi rời rạc, hoặc kết thành màn không đều.

Các cục nước đá có trọng lượng khoảng từ 5 gram đến vài ba trăm gram. Vận tốc rơi từ trên cao xuống khá lớn và gia tăng tỉ lệ với kích thước và trọng lượng của cục đá. Tốc độ rơi dao động trong khoảng 30 - 60m/s, cá biệt có thể lên tới 90m/s. Với vận tốc như vậy nên khi rơi xuống mặt đất hay các thảm thực vật, mưa đá đã gây nên những thiệt hại nghiêm trọng.

Vì sao mưa đá chỉ xuất hiện vào mùa nóng?

Mưa đá chủ yếu xuất hiện trong mùa nóng ẩm và nắng nóng gay gắt. Đặc biệt là những tháng 4, 5, 6 và 9, 10, 11. Đây là khoảng thời gian giao mùa giữa lạnh sang nóng và ngược lại. Khi những dòng đối lưu diễn ra mạnh mẽ thì sẽ hình thành mưa đá xuất hiện. 

Hàm lượng nước trong không khí thường tăng cao vào mùa nắng gắt, nóng ẩm. Khí quyển tầng thấp nóng lên do nhận nhiều nhiệt năng, từ đó hình thành cột không khí dưới nóng trên lạnh. Khi đó, hiện tượng không khí đối lưu diễn ra mạnh mẽ, đám mây tích quá nhiều nước và gây ra hiện tượng mưa đá.

Cách nhận biết sắp có mưa đá

Nếu thấy trời nổi giông gió, mây đen bao phủ bầu trời gần như kín tầm mắt, mây có dạng như bầu vú, rồi giông gió nổi lên mạnh, tạo ra tiếng "ù ù, ầm ầm" liên tục thì bạn hãy cảnh giác với mưa đá. Nếu tiếp đó có lắc rắc vài hạt mưa rào, ta cảm thấy nhiệt độ không khí lạnh đi nhanh chóng, có thể mưa đá đã kéo đến.

Những ảnh hưởng của mưa đá đến cuộc sống hàng ngày

Mưa đá xảy ra gây nguy hiểm, thiệt hại rất lớn về của cải, đời sống của con người cũng như động vật và thực vật:

• Đối với con người: Nặng có thể dẫn đến tử vong bởi khối lượng của mưa đá lớn và rơi với tốc độ nhanh. Thậm chí, mưa đá còn gây thủng mái tôn, sập nhà cửa, hư hỏng xe cộ, các công trình thi công cũng bị ảnh hưởng. Ngoài ra, mưa đá còn làm đường trơn trượt gây tai nạn giao thông, ảnh hưởng đến tính mạng con người.
• Đối với động vật: Động vật chết hàng loạt do không chịu nổi không khí lạnh lẽo và mưa đá rơi trúng. 
• Đối với thực vật: Các loại cây trồng, hoa quả sẽ bị dập nát, gãy cây, gãy cành, không thể phát triển tốt. Đất bị ảnh hưởng bởi không khí lạnh khiến cây khó sinh sôi, nảy nở, từ đó làm mất cân bằng thảm thực vật.

Cách phòng tránh và giảm thiểu tác hại của mưa đá

Để giảm thiểu các tác hại về người và của do mưa đá gây ra, bạn cần có các phòng tránh hợp lý như sau:

• Mái nhà: Thường xuyên kiểm tra và gia cố lại mái. Ở những nơi thường xuyên xảy ra mưa đá, bạn nên sử dụng mái có chất liệu chịu được va đập tốt, cách âm,... và làm mái nhà dốc xuống hai bên. Cách này sẽ giảm lực tác động và ít gây thiệt hại.
• Các biện pháp khác: Nếu trận mưa đá lớn và kéo dài trong thời gian dài, bạn có thể trú dưới gầm bàn, giường, tìm vật cứng để che đầu,... nhằm tránh thiệt hại về người.
• Đối với cây trồng, hoa quả: Bạn hãy dựng mái che chắc chắn để bảo vệ chúng, giúp hạn chế những tác động khi mưa đá rơi xuống.
• Các biện pháp khác: Nếu trận mưa đá lớn và kéo dài trong thời gian dài, bạn có thể trú dưới gầm bàn, giường, tìm vật cứng để che đầu,... nhằm tránh thiệt hại về người.
• Kiểm tra chất lượng nước: Trong mưa đá có chứa một lượng độc tố gây hại đến sức khỏe con người. Bạn nên kiểm trả chất lượng nước trước khi sử dụng hay sử dụng máy lọc nước để đảm bảo an toàn, tránh gây các bệnh dị ứng về da.

Những câu hỏi liên quan đến hiện tượng mưa đá

Mưa đá tiếng Anh là gì?

Mưa đá tiếng Anh là Hail /heɪl/: Small, hard balls of ice that fall from the sky like rain.

Mưa đá tiếng Nhật là gì?

Mưa đá tiếng Nhật là 雹ひょう

Mưa đá tiếng Trung là gì?

Mưa đá tiếng Trung là 冰雹 bīngbáo.

Mưa đá là điềm báo gì?

TS Nguyễn Văn Thắng, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Khí tượng - Khí hậu, Viện Khí tượng Thủy văn, cho rằng, mặc dù ít xảy ra nhưng hai trận mưa đá là bình thường và không phải dấu báo hiệu cho những bất thường thời tiết lớn nào trong năm ở Hà Nội cũng như cả nước nói chung.

TS Hoàng Đức Cường, Trưởng phòng Nghiên cứu Khí hậu trực thuộc Trung tâm Nghiên cứu Khí tượng- Khí hậu, lại đưa ra giải thích hơi khác. Về quan đểm cá nhân, ông Cường cho rằng hiện tượng trên đúng là có phần bất thường. Sự bất thường là do sự bất ổn định của khí hậu toàn cầu, do hiện tượng ấm nóng toàn cầu đang có xu hướng gia tăng thời gian gần đây.

Mưa đá mùng 1 Tết là điềm gì?

Tương tự, tại huyện Si Ma Cai (Lào Cai) cũng xuất hiện mưa đá trong ngày mồng 1 Tết Nguyên đán. Người dân nơi đây cho biết chưa bao giờ chứng kiến mưa đá nhiều và dày như vậy. Tuy nhiên, nhiều người cho rằng đây là điềm báo “lộc đầu năm”. Trước đó, kể từ chiều 30 Tết, nhiều tỉnh miền Bắc đã xuất hiện mưa lớn, mưa đá.

Ăn mưa đá có sao không?

Mưa đá bản chất là nước đóng băng như loại đá lạnh chúng ta vẫn thường cho vào những ly nước giải khát để uống hằng ngày. Tuy nhiên không nên ăn chúng, kể cả uống nước mưa.

Ngày nay, khi mà những nhà máy mọc lên như nấm, khói bụi khí thải kèm theo vô số chất độc hại bay lơ lửng trong không khí. Những chất độc hại này (có thể bao gồm benzen và cyclohexane - là chất gây ung thư) có thể quyện cùng hơi nước bốc hơi và lắng đọng thành những đám mây, sau đó ngưng tụ và rơi lại xuống trái đất.

Thế nên chẳng những là đá do mưa đá mà đến cả nước mưa đôi khi cũng không thể dùng để ăn được nữa đâu. 

Nằm mơ thấy mưa đá là điềm gì?

Tùy theo nội dung giấc mơ sẽ có những giải đáp khác nhau.

Nằm mơ thấy mưa đá rơi vào đầu: là giấc mơ mang điềm báo xấu. đây có thể là một lời cảnh báo sẽ có một tai họa lớn sẽ ập đến với bạn. Tai họa này có thể gây nhiều ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và cuộc sống của bạn. Hãy cố gắng cẩn thận trong thời gian tới.

Chiêm bao thấy mình đi nhặt đá từ cơn mưa: là giấc mơ cho thấy bạn đang tham gia vào những công việc nguy hiểm. Giấc mơ thể hiện bạn là người liều lĩnh. Thế nhưng, một vài trường hợp sự liều lĩnh có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng. Bạn hãy lên chuẩn bị cho mình nhiều phương án để có thể ứng phó với các tình huống.

- Ngủ mơ thấy mưa đá làm hư hại hết ruộng đồng hoa lá: là giấc mơ cảnh báo bạn sẽ bị mất của. Nếu bạn là người làm ăn kinh doanh trong thời gian tới chuyện làm ăn của bạn sẽ không được suôn sẻ, thuận lợi như trước. Hãy cẩn thận trong chuyện làm ăn bởi có thể bạn sẽ gặp rắc rối và sẽ mất đi một khoản tổn thất nhất định.

- Nằm mơ thấy mưa đá hóa vàng: là giấc mơ mang lại điềm may mắn, tài lộc cho bạn. Có thể đây là thời cơ tốt để bạn phát triển sự nghiệp, phát triển kinh doanh để nâng cao tài chính. Ngoài ra, giấc mơ cũng muốn nhắc nhở bạn nên sống thực tế và thôi viễn vọng về một điều gì đó khó có thể thành sự thật.

Hy vọng những chia sẻ của chúng tôi trên đây sẽ giúp bạn đọc hiểu hơn về hiện tượng mưa đá là gì? Nguyên nhân xảy ra mưa đá? cùng những kiến thức liên quan khác. Cảm ơn đã theo dõi bài viết của chúng tôi, theo dõi thêm nhiều tư liệu thú vị khác tại chuyên trang của chúng tôi.