Soạn Hóa học Lớp 9 Bài 18: Nhôm đầy đủ nhất

Để quá trình tiếp thu kiến thức mới trở nên dễ dàng và đạt hiệu quả nhất, trước khi bắt đầu bài học mới các em cần có sự chuẩn bị nhất định qua việc tổng hợp nội dung kiến thức lý thuyết trọng tâm, sử dụng những kiến thức hiện có thử áp dụng giải các bài toán, trả lời câu hỏi liên quan. Dưới đây chúng tôi đã soạn sẵn Lời giải Hóa học Lớp 9 Bài 18: Nhôm đầy đủ nhất, giúp các em tiết kiệm thời gian. Nội dung chi tiết được chia sẻ dưới đây.

Bài 18: Nhôm

Bài tập:

Bài 1 (Trang 57 SGK Hóa 9):

Hãy điền vào bảng những tính chất tương ứng với những ứng dụng của nhôm:

Hướng dẫn giải chi tiết:

Bài 2 (Trang 58 SGK Hóa 9)

Thả một mảnh nhôm vào các ống nghiệm chứa các dung dịch sau:

a) MgSO₄.

b) CuCl₂.

c) AgNO₃.

d) HCl.

Cho biết hiện tượng xảy ra? Giải thích và viết phương trình hóa học.

Phương pháp giải:

Al chỉ đẩy được các kim loại đứng sau Al trong dãy điện hóa ra khỏi dung dịch muối.

a) không phản ứng

b) Dựa vào màu sắc dung dịch thay đổi và kim loại sinh ra có màu gì => nêu được hiện tượng

c) tương tự b

d) Có khi bay ra hay không? => nêu hiện tượng

Hướng dẫn giải chi tiết:

a) Không có phản ứng, vì hoạt động hóa học của Mg > Al.

b) Al tan dần, màu xanh lam của dung dịch nhạt dần, có chất rắn màu đỏ bám vào bề mặt nhôm.

2Al + 3CuCl₂ → 2AlCl₃ + 3Cu ↓

c) Al tan dần, có chất rắn màu xám bám ngoài Al.

Al + 3AgNO₃ → Al(NO₃)₃ + 3Ag ↓

d) Có khí hiđro bay lên:

2Al + 6HCl → 2AlCl₃ + 3H₂ ↑ 

Bài 3 (Trang 58 SGK Hóa 9):

Có nên dùng xô, chậu, nồi nhôm để đựng vôi, nước vôi tôi hoặc vữa xây dựng không? Giải thích.

Hướng dẫn giải chi tiết:

Nếu dùng xô, chậu, nồi nhôm để đựng vôi, nước vôi hoặc vữa thì

Các dụng cụ này sẽ bị chóng hư vì trong vôi, nước vôi hoặc vữa đều có chứa Ca(OH)₂ là một chất kiềm nên tác dụng được với Al₂O₃ (vỏ bọc ngoài các đồ dùng bằng nhôm), sau đó đến Al bị ăn mòn.

Phương trình phản ứng:

Al₂O₃ + Ca(OH)₂ → Ca(AlO₂)₂ + H₂O

2Al + Ca(OH)₂ + 2H₂O → Ca(AlO₂)₂ + 3H₂ ↑ .

Bài 4 (Trang 58 SGK Hóa 9):

Có dung dịch muối AlCl₃ lẫn tạp chất là CuCl₂. Có thể dùng chất nào sau đây để làm sạch muối nhôm? Giải thích sự lựa chọn.

a) AgNO₃.

b) HCl.

c) Mg.

d) Al.

e) Zn.

Phương pháp giải:

Dùng chất nào sau khi phản ứng dung dịch thu được chỉ chứa AlCl₃

Hướng dẫn giải chi tiết:

d) Dùng Al để làm sạch muối nhôm vì:

2Al + 3CuCl₂ → 2AlCl₃ + 3Cu ↓

Bài 5 (Trang 58 SGK Hóa 9):

Thành phần chính của đất sét là Al₂O₃.2SiO₂.2H₂O. Hãy tính thành phần phần trăm theo khối lượng của Al có trogn hợp chất trên.

Phương pháp giải:

Tính phân tử khối của đất sét =?

Giả sử có 1 mol đất sét => khối lượng của Al trong đất sét

áp dụng công thức tính thành phần phần trăm:

Hướng dẫn giải chi tiết:

M _{Al2O3.2SiO2.2H2O} = 27.2 + 16.3 + 2.(28 + 16.2) + 2.(2 + 16) = 258 (g)

Bài 6 (Trang 58 SGK Hóa 9):

Để xác định phần trăm khối lượng của hỗn hợp A gồm nhôm và magie, người ta thực hiện hai thí nghiệm sau:

– Thí nghiệm 1: Cho m gam hỗn hợp A tác dụng với dung dịch H₂SO₄ loãng dư, thu được 1568ml khí ở điều kiện tiêu chuẩn.

– Thí nghiệm 2: Cho m gam hỗn hợp A tác dụng với dung dịch NaOH dư thì sau phản ứng thấy còn lại 0,6g chất rắn.

Tính phần trăm khối lượng của mỗi chất trong hỗn hợp A.

Phương pháp giải:

Thí nghiệm 1: Cả Al và Mg cùng phản ứng

2Al + 3H₂S0₄ →  Al₂(S0₄)₃ + 3H₂

Mg + H₂S0₄ →  MgS0₄ + H₂

Thí nghiệm 2: Chỉ có Al tham gia phản ứng, chất rắn còn lại là Mg dư. => mMg= 0,6 (g)

Dựa vào PTHH (1), (2) và số mol khí H₂ tính toán được số mol của Al

=> từ đó tính được phần trăm khối lượng mỗi kim loại trong hỗn hợp.

Hướng dẫn giải chi tiết:

Ở thí nghiệm 2: Al tác dụng hết với NaOH, còn Mg không phản ứng nên khối lượng chất rắn còn lại là Mg, m_Mg = 0,6g.

Gọi n_Al = x

Phương trình phản ứng:

2Al + 3H₂SO₄ → Al₂(SO₄)₃ + 3H₂ ↑ ( 1)

Mg + H₂SO₄ → MgSO₄ + H₂ ↑ (2)

Theo pt (2) n_H2 (2) = n_Mg = 0,025 mol

Theo pt (1) n_H2 (1) = 

⇒ Tổng số mol H₂ là  (∗)

Theo đề bài ta có: V_H2 = 1568ml = 1,568 l

Từ (∗) và (∗∗) ⇒ 0,025 + 3x/2 = 0,07

Giải ra ta có : x = 0,03 mol ⇒ m_Al = 0,03 x 27 = 0,81g

m_{hỗn hợp A} = 0,81 + 0,6 = 1,41 g

Lý thuyết tổng hợp:

I. TÍNH CHẤT VẬT LÍ

Nhôm là kim loại màu trắng bạc, có ánh kim, dẻo, dẫn điện và dẫn nhiệt tốt. Nhôm là kim loại nhẹ (D = 2,7 g/cm³), mềm, nóng chảy ở 660°c.

II. TÍNH CHẤT HÓA HỌC

1. Nhôm có những tính chất hóa học của kim loại

a) Phản ứng với oxi và một số phi kim

Nhôm phản ứng với oxi tạo thành oxit và phản ứng với nhiều phi kim khác như S, Cl₂ tạo thành muối.

Ví dụ:

  

Chú ý: Ở điều kiện thường, nhôm phản ứng với oxi tạo thành lớp Al₂O₃ mỏng bền vững, lớp oxit này bảo vệ đồ vật bằng nhôm, không cho nhôm tác dụng oxi trong không khí, nước.

b) Phản ứng với axit (HCl, H₂SO₄ loãng,…) giải phóng H₂.

Ví dụ:

  2Al + 6HCl → 2AlCl₃ + 3H₂

Chú ý: Nhôm không tác dụng với H₂SO₄ đặc nguội và HNO₃ đặc, nguội,

c) Phản ứng với dung dịch muối của kim loại yếu hơn.

Nhôm phản ứng được với nhiều dung dịch muối của những kim loại hoạt động hóa học yếu hơn tạo ra muối nhôm và kim loại mới.

Ví dụ:

  2Al + 3Cu(NO₃)₂ → 2Al(NO₃)₃ + 3Cu

2. Nhôm có tính chất hóa học nào khác?

Nhôm phản ứng với dung dịch kiềm.

Ví dụ:

  2Al + 2NaOH + 2H₂O → 2NaAlO₂ + 3H₂

III. ỨNG DỤNG

Nhôm và hợp kim của nhôm được sử dụng rộng rãi trong đời sống: đồ dùng gia đình, dây dẫn điện, vật liệu xây dựng....

Đuyra (hợp kim của nhôm) nhẹ và bền được dùng trong công nghiệp chế tạo máy bay, ô tô, tàu vũ trụ…

IV. SẢN XUẤT NHÔM

Nguyên liệu: quặng bôxit có thành phần chủ yếu là Al₂O₃.

Phương trình hóa học:

  

Bài tập trắc nghiệm Hóa 9 Bài 18: Nhôm

Câu 1: Nhôm là kim loại

 A. dẫn điện và nhiệt tốt nhất trong số tất cả kim loại.

 B. dẫn điện và nhiệt đều kém

 C. dẫn điện tốt nhưng dẫn nhiệt kèm.

 D. dẫn điện và nhiệt tốt nhưng kém hơn đồng.

Đáp án: D

Câu 2: Người ta có thể dát mỏng được nhôm thành thìa, xoong, chậu, giấy gói bánh kẹo là do nhôm có tính:

 A. dẻo

 B. dẫn điện.

 C. dẫn nhiệt.

 D. ánh kim.

Đáp án: A

Câu 3: Nhôm bền trong không khí là do

 A. nhôm nhẹ, có nhiệt độ nóng chảy cao

 B. nhôm không tác dụng với nước.

 C. nhôm không tác dụng với oxi.

 D. có lớp nhôm oxit mỏng bảo vệ.

Đáp án: D

Câu 4: Kim loại nhôm có độ dẫn điện tốt hơn kim loại:

 A. Cu, Ag

 B. Ag

 C. Fe, Cu

 D. Fe

Đáp án: D

Câu 5: Thả một mảnh nhôm vào ống nghiệm chứa dung dịch CuSO₄. Xảy ra hiện tượng:

 A. Không có dấu hiệu phản ứng.

 B. Có chất rắn màu trắng bám ngoài lá nhôm, màu xanh của dung dịch CuSO₄ nhạt dần.

 C. Có chất rắn màu đỏ bám ngoài lá nhôm, màu xanh của dung dịch CuSO₄ nhạt dần.

 D. Có chất khí bay ra, dung dịch không đổi màu

Đáp án: C

Giải thích: 

2Al + 3CuSO₄ → Al₂(SO₄)₃ + 3Cu

→ Có chất rắn màu đỏ bám ngoài lá nhôm, màu xanh của dung dịch CuSO₄ nhạt dần.

Câu 6: Không được dùng chậu nhôm để chứa nước vôi trong do

 A. nhôm tác dụng được với dung dịch axit.

 B. nhôm tác dụng được với dung dịch bazơ.

 C. nhôm đẩy được kim loại yếu hơn nó ra khỏi dung dịch muối.

 D. nhôm là kim loại hoạt động hóa học mạnh

Đáp án: B

Câu 7: Nguyên liệu sản xuất nhôm là quặng:

 A. Hematit

 B. Manhetit

 C. Boxit

 D. Pirit.

Đáp án: C

Câu 8: Cặp chất nào dưới đây có phản ứng?

 A. Al + HNO_{3 đặc, nguội}

 B. Fe + HNO_{3 đặc, nguội}

 C. Al + HCl

 D. Fe + Al₂(SO₄)₃

Đáp án: C

Giải thích: 

2Al + 6HCl → 2AlCl₃ + 3H₂

A và B sai vì Nhôm không tác dụng với H₂SO₄ đặc nguội và HNO₃ đặc, nguội,

D sai vì Fe đứng sau Al trong dãy hoạt động hóa học của kim loại.

Câu 9: Cho 10,8 g một kim loại M (hóa trị III) phản ứng với khí clo tạo thành 53,4g muối. Kim loại M là:

 A. Na

 B. Fe

 C. Al

 D. Mg.

Đáp án: C

Câu 10: Cho lá nhôm vào dung dịch axit HCl có dư thu được 3,36 lít khí hiđro (ở đktc). Khối lượng nhôm đã phản ứng là :

 A. 1,8 g

 B. 2,7 g

 C. 4,05 g

 D. 5,4 g

Đáp án: B

File tải miễn phí hướng dẫn Soạn Hóa học Lớp 9 Bài 18: Nhôm:

Hy vọng tài liệu sẽ hữu ích cho các em học sinh và quý thầy cô tham khảo, chuẩn bị bài mới tốt nhất.

Ngoài ra các em học sinh và thầy cô có thể tham khảo thêm nhiều tài liệu hữu ích hỗ trợ ôn luyện thi các môn như đề kiểm tra, hướng dẫn giải sách giáo khoa, vở bài tập được cập nhật liên tục tại chuyên trang của chúng tôi.