Giải bài tập Hóa 9 Bài 8: Một số bazơ quan trọng SGK trang 27, 30

Sau bài học các em sẽ được nghiên cứu về tính chất vật lý, tính chất hóa học và các kiến thức liên quan đến một số loại bazơ quan trọng như Natri hidroxit (NaOH) và Canxi hidroxit (Ba(OH)₂).  Từ đó vận dụng kiến thức đã học để giải các bài tập ứng dụng và chứng minh các hiện tượng thực tiễn trong cuộc sống có liên quan.

Giải bài tập SGK Hóa 9 Bài 8

Giải bài tập Hóa học 9 Bài 8: Phần I Natri hiđroxit

Bài 1 (trang 27 SGK Hóa học 9):

Có 3 lọ không nhãn, mỗi lọ đựng một chất rắn sau: NaOH, Ba(OH)₂, NaCl. Hãy trình bày cách nhận biết chất đựng trong mỗi lọ bằng phương pháp hóa học. Viết các phương trình hóa học nếu có.

Lời giải:

Lấy mẫu thử từng chất và đánh số thứ tự. Hòa tan các mẫu thử vào H₂O rồi thử các dung dịch:

- Dùng quỳ tím cho vào từng mẫu thử

    + Mẫu nào làm quỳ tím hóa xanh đó là NaOH và Ba(OH)₂.

    + Còn lại là NaCl không có hiện tượng.

- Cho H₂SO₄ vào các mẫu thử NaOH và Ba(OH)₂

    + Mẫu nào có kết tủa trắng đó là sản phẩm của Ba(OH)2

    PTHH: Ba(OH)₂ + H₂SO₄ → BaSO₄↓ trắng + 2H₂O

    + Còn lại là NaOH.

Bài 2 (trang 27 SGK Hóa học 9):

Có những chất sau: Zn, Zn(OH)₂, NaOH, Fe(OH)₃, CuSO₄, NaCl, HCl. Hãy chọn những chất thích hợp điền vào sơ đồ phản ứng sau và lập phương trình hóa học.

a) ... → Fe₂O₃ + H₂O

b) H₂SO₄ + ... → Na₂SO₄ + H₂

c) H₂SO₄ + ... → ZnSO₄ + H₂O

d) NaOH + ... → NaCl + H₂O

e) ... + CO₂ → Na₂CO₃ + H₂O.

Lời giải:

a) 2Fe(OH)₃ → Fe₂O₃ + 3H₂O

b) H₂SO₄ + 2NaOH → Na₂SO₄ + 2H₂O

c) H₂SO₄ + Zn(OH)₂ → ZnSO₄ + 2H₂O

d) NaOH + HCl → NaCl + H₂O

e) 2NaOH + CO₂ → Na₂CO₃ + H₂O.

Bài 3 (trang 27 SGK Hóa học 9):

Dẫn từ từ 1,568 lít khí CO₂(đktc) vào một dung dịch có hòa tan 6,4g NaOH.

a) Chất nào đã lấy dư và dư là bao nhiêu (lít hoặc gam)?

b) Hãy xác định muối thu được sau phản ứng.

Lời giải:

a) Trước tiên ta phải xem muối nào được tạo thành (NaHCO₃ hay Na₂CO₃).

n_NaOH > 2n_CO2 nên muối sau phản ứng là Na₂CO₃; CO₂ phản ứng hết, NaOH dư.

Phương trình hóa học của phản ứng :

2NaOH + CO₂ → Na₂CO₃ + H₂O

Theo pt n_{NaOH pư} = 2.n_CO2 = 2. 0,07 = 0,14 mol ⇒ n_{NaOH dư} = 0,16 - 0,14 = 0,02 mol

Khối lượng chất dư sau phản ứng:

m_NaOH = 0,02 . 40 = 0,8g.

b)Theo pt n_Na2CO3 = n_CO2 = 0,07 mol

⇒ m _Na2CO3 = 0,07 x 106 = 7,42g.

(Lưu ý cách xác định sản phẩm muối tạo thành sau phản ứng:

Đặt tỉ lệ 

Nếu T ≥ 2 ⇒ Chỉ tạo muối Na₂CO₃; Khi T = 2 phản ứng vừa đủ, T > 2 NaOH dư

Nếu T ≤ 1 ⇒ Chỉ tạo muối NaHCO₃; Khi T = 2 phản ứng vừa đủ, T < 1 CO₂ dư

Nếu 1 < T < 2 ⇒ Tạo cả 2 muối

Giải bài tập Hóa học 9 Bài 8: Phần II Canxi hiđroxit

Bài 1 (trang 30 SGK Hóa lớp 9):

Viết các phương trình hóa học thực hiện các chuyển đổi hóa học sau:

Lời giải:

Phương trình hóa học của các phản ứng:

(1) CaCO₃ →(nhiệt độ) CaO + CO₂

(2) CaO + H₂O → Ca(OH)₂

(3) Ca(OH)₂ + CO₂ → CaCO₃ + H₂O

(4) CaO + 2HCl → CaCl₂ + H₂O

(5) Ca(OH)₂ + 2HNO₃ → Ca(NO₃)₂ + 2H₂O

Bài 2 (trang 30 SGK Hóa lớp 9):

Có ba lọ không nhãn, mỗi lọ đựng một trong ba chất rắn màu trắng sau: CaCO₃, Ca(OH)₂, CaO. Hãy nhận biết chất đựng trong mỗi lọ bằng phương pháp hóa học. Viết phương trình hóa học.

Lời giải:

Lấy mỗi chất rắn 1 ít làm mẫu thử và đánh số thứ tự

- Cho ba chất rắn vào nước:

     + Chất nào không tan trong nước đó là CaCO₃.

     + Chất nào phản ứng với nước làm nóng ống nghiệm là CaO

     PTHH: CaO + H₂O → Ca(OH)₂

     + Chất chỉ tan 1 phần tạo chất lỏng màu trắng và có 1 phần kết tủa lắng dưới đáy là Ca(OH)₂

Bài 3 (trang 30 SGK Hóa lớp 9):

Hãy viết các phương trình hóa học khi cho dung dịch NaOH tác dụng với dung dịch H₂SO₄ tạo ra:

a) Muối natri hiđrosunfat.

b) Muối natri sunfat.

Lời giải:

a) Muối natri hidrosunfat: NaHSO₄

H₂SO₄ + NaOH → NaHSO₄ + H₂O

b) Muối natri sunfat: Na₂SO₄

H₂SO₄ + 2NaOH → Na₂SO₄ + 2H₂O

Bài 4 (trang 30 SGK Hóa lớp 9):

Một dung dịch bão hòa khí CO₂ trong nước có pH = 4. Hãy giải thích và viết phương trình hóa học của CO₂ với nước.

Lời giải:

Dung dịch bão hòa CO₂ trong nước tạo ra dung dịch axit cacbonic (H₂CO₃) là axit yếu, có pH = 4.

CO₂ + H₂O ⇌ H₂CO₃.

Lý thuyết trọng tâm Hóa 9 Bài 8: Một số Bazơ quan trọng

I. NATRI HIĐROXIT (công thức hóa học NaOH)

1. Tính chất vật lí

- Natri hiđroxit là chất rắn không màu, hút ẩm mạnh, tan nhiều trong nước và tỏa nhiệt.

- Dung dịch NaOH có tính nhờn, làm bục vải giấy và ăn mòn da. Khi sử dụng NaOH phải hết sức cẩn thận!

2. Tính chất hóa học

Natri hiđroxit có đầy đủ tính chất của một bazơ tan (kiềm).

a. Làm đổi màu chất chỉ thị.

Dung dịch NaOH làm đổi màu quỳ tím thành xanh, đổi màu dung dịch phenolphatalein không màu thành màu đỏ.

b. Tác dụng với axit tạo thành muối và nước (phản ứng trung hòa)

Ví dụ:

  NaOH + HCl → NaCl + H₂O

  2NaOH + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + 2H₂O

c. Tác dụng với oxit axit tạo thành muối và nước

Ví dụ:

  2NaOH + CO₂ → Na₂CO₃ + H₂O

  2NaOH + SO₂ → Na₂SO₃ + H₂O

Chú ý: Nếu oxit axit dư, sản phẩm thu được còn có muối axit do:

  CO_{2 dư} + Na₂CO₃ + H₂O → 2NaHCO₃

  SO_{2 dư} + Na₂SO₃ + H₂O → 2NaHSO₃

d. Tác dụng với dung dịch muối.

Dung dịch NaOH có thể tác dụng được với nhiều dung dịch muối.

Ví dụ:

  2NaOH + CuSO₄ → Na₂SO₄ + Cu(OH)₂↓

3. Ứng dụng

Natri hiđroxit có nhiều ứng dụng trong đời sống và trong công nghiệp. Nó được dùng trong:

- Sản xuất xà phòng, chất tẩy rửa, bột giặt.

- Sản xuất giấy, tơ nhân tạo, trong chế biến dầu mỏ.

- Sản xuất nhôm (làm sạch quặng nhôm trước khi sản xuất).

- Chế biến dầu mỏ và nhiều ngành công nghiệp hóa chất khác.

4. Sản xuất natri hiđroxit

Trong công nghiệp, NaOH được sản xuất bằng phương pháp điện phân dung dịch NaCl bão hòa. Thùng điện phân có màng ngăn giữa cực âm và cực dương.

II. CANXI HIĐROXIT (công thức hóa học Ca(OH)₂)

Dung dịch canxi hiđroxit có tên thông thường là nước vôi trong.

1. Tính chất hóa học Ca(OH)₂

Dung dịch Ca(OH)₂ có tính chất hóa học của một bazơ tan.

a) Làm đổi màu chất chỉ thị

Dung dịch Ca(OH)₂ làm đổi màu quỳ tím thành xanh, đổi màu dung dịch phenolphatalein không màu thành màu đỏ.

b) Tác dụng với axit

Ca(OH)₂ tác dụng với axit, sản phẩm là muối và nước (phản ứng trung hòa)

Ví dụ:

  Ca(OH)₂ + 2HCl → CaCl₂ + 2H₂O

  Ca(OH)₂ + H₂SO₄ → CaSO₄ + H₂O

c) Tác dụng với oxit axit

Dung dịch Ca(OH)₂ tác dụng với oxit axit sản phẩm là muối và nước

Ví dụ:

  Ca(OH)₂ + CO₂ → CaCO₃↓ + H₂O

  Ca(OH)₂ + SO₂ → CaSO₃ + H₂O

Chú ý: Nếu oxit axit dư, sản phẩm thu được còn có muối axit do:

  CO₂ dư + CaCO₃ + H₂O → Ca(HCO₃)₂

  SO₂ dư + CaSO₃ + H₂O → Ca(HSO₃)₂

Ngoài ra dung dịch canxi hiđroxit còn tác dụng được với nhiều dung dịch muối.

2. Ứng dụng

Canxi hiđroxit có nhiều ứng dụng. Nó được dùng để:

- Làm vật liệu trong xây dựng.

- Khử chua đất trồng trọt.

- Khử độc các chất thải công nghiệp, diệt trùng chất thải sinh hoạt và xác chết động vật…

III. Thang PH

Thang pH để biểu thị độ axit, độ bazơ của dung dịch:

- Nếu pH = 7: Dung dịch là trung tính.

Ví dụ: nước cất có pH = 7.

- Nếu pH < 7: Dung dịch có tính axit. pH càng nhỏ độ axit của dung dịch càng lớn.

- Nếu pH > 7: Dung dịch có tính bazơ, pH càng lớn độ bazơ của dung dịch càng lớn.

►►CLICK NGAY vào nút TẢI VỀ dưới đây để tải về Giải bài tập Hóa 9 Bài 8: Một số bazơ quan trọng SGK trang 27, 30 file Word, pdf hoàn toàn miễn phí!